پمپ حرارتی یا پمپ گرما (Heat Pump) وسیله‌ای است برای انتقال انرژی و حرارت در جهت عکس حرکت همیشگی.

آنچه که پمپ‌های حرارتی را از دستگاه‌های تهویه مطبوع متمایز می‌سازد این است که پمپ حرارتی هم سرمایش تولید می‌کند و هم گرمایش. در مناطقی که آب‌وهوای سردسیری دارند پمپ‌های گرمایی مانند یک سیستم گرمایشی کاربرد تولید هوای گرم دارند. گرمایی که پمپ‌های حرارتی تولید می‌کنند حاصل احتراق نیست، بلکه این پمپ‌ها صرفا گرما را از محیطی به محیط دیگر انتقال می‌دهند.

انواع پمپ‌های حرارتی

پمپ‌های حرارتی، بر اساس موارد متعدد، انواع مختلفی دارند. پمپ‌های گرمایی را می‌توان بر اساس چرخه حرارتی‌شان به دو نوع زیر تقسیم کرد:

• پمپ حرارتی با سیستم تراکمی: این نوع پمپ‌های گرمایی با سیستم تراکم بخار کار می‌کنند و از تبخیر کننده، چگالنده، کمپرسور، و شیر انبساط تشکیل‌ شده‌اند.
• پمپ حرارتی با سیستم جذبی : پمپ‌های حرارتی جذبی از لحاظ کندانسور و تبخیرکننده باهم تفاوت دارند، ضمن اینکه پمپ‌های جذبی دو نوع مبدل حرارتی مولد و جاذب دارند که کار کمپرسور را انجام می‌دهند.

پمپ‌های حرارتی بسته به منبعی که برای مبادله گرما و سرما بکار می‌گیرند به دو نوع پمپ‌های حرارتی هوایی و زمینی تقسیم می‌شوند.

 

 

• پمپ‌های حرارتی هوایی: این نوع پمپ‌ها در فصل زمستان هوای گرم را از بیرون می‌گیرند و در فصل تابستان گرما را به بیرون می‌فرستند. دو نوع رایج پمپ‌های گرمایی هوایی، پمپ حرارتی هوا-هوا و هوا-آب هستند. پمپ‌های حرارتی هوایی سه سیکل یا چرخه دارند که عبارت‌اند از:

1. سیکل گرمایش،
2. سیکل سرمایش و
3. سیکل دیفراست یا برفک زدایی.

• پمپ حرارتی زمینی: پمپ‌های حرارتی با منبع زمینی از زمین یا منابع آب‌های زیرزمینی (یا هر دو) برای تأمین حرارت در زمستان و به‌عنوان چاه حرارتی در فصل تابستان استفاده می‌کنند. به همین خاطر به این پمپ‌های حرارتی زمینی، سیستم انرژی زمینی (EES) نیز می‌گویند. پمپ‌های گرمایی زمینی از یک دستگاه پمپ حرارتی، مبدل گرمایی واسطه (سیستم حلقه باز یا بسته) و سیستم انتقال هوا و آب گرم و سرد به فضای داخلی تشکیل‌شده‌اند.

کاربرد پمپ‌های حرارتی

پمپ‌های حرارتی کم قدرت چند کیلوواتی برای تأمین آب گرم مصرفی خانوار استفاده می‌شوند. پمپ‌های با قدرت 12 تا 20 کیلووات هم برای مصارف داخلی بیشتر مثل گرم کردن آب استخرها، انبار و نگهداری کالا کاربرد دارند. پمپ‌های گرمایی یا هیت پمپ‌ها برای ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری، ساختمان‌های بزرگ مثل بیمارستان‌ها استفاده می‌شوند.

برای تأمین سرمایش و گرمایش منطقه‌ای، صنایع، پرورش دام و طیور، و گلخانه‌ها نیز اولین گزینه پمپ‌های حرارتی هستند. موارد دیگری هم، بدین شرح، هستند که می‌توان در آنها از پمپ‌های حرارتی استفاده کرد؛ مانند:

1. محیط‌هایی با دمای پایین که یک منبع تخلیه گرما نیز در آن وجود دارد و نیاز به مصرف انرژی گرمایی است.
2. مواردی که هم به گرما و هم به سرما نیاز باشد (نیاز فصلی).
3. بخش‌های صنعتی که مجهز به سیستم بزرگ تولید گرما هستند و می‌توان برای بهینه‌سازی از پمپ حرارتی استفاده کرد.

برای آشنایی بیشتر به منظور انتخاب و خرید پمپ حرارتی مناسب به مجله ونداد تجهیز مراجعه کنید.