سختی آب و انواع سختی گیر
?آب جاری در طبیعت از روی سنگهای نرم عبور میکند و در این گذر، مقداری از مواد معدنی این سنگها را دریافت و در خود حل میکند. این باعث بروز پدیدهای میشود به نام سختی آب. سختی آب به دلیل وجود بیش از حد مجاز مواد معدنی و نمکهای محلول کلسیم و منیزیم، و گاهی آلومینیوم و روی در آب به وجود میآید. آب سخت (Hard water) نیز به آبی میگویند که مقدار زیادی ماده معدنی محلول در خود دارد، از کلسیم گرفته تا منیزیم. هر چه میزان این مواد معدنی در آب بیشتر باشد آب سختتری خواهیم داشت.
سختی آب و اثرات آن
سنگهای سختی مثل گرانیت به سادگی در آب حل نمیشوند. به همین خاطر در مناطقی که سنگهای سخت وجود دارد، آب سخت دیده نمیشود و اغلب آب نرم دارند. آب خالص و نرم، آبی است بی رنگ و بی بو که مزه خاصی ندارد. آبهای موجود در طبیعت هرکدام قدری ناخالصی دارند و به همین دلیل، آب خالص بسیار کمیاب است.
آب سخت همواره قدری ناخالصی دارد. اما ناخالصی آبهای نرم بسیار ناچیز و نزدیک به صفر است.
رسوبات حاصل از تهنشین شدن مواد معدنی آب سخت، به شکل ماده جامدی به لولهها و خصوصاً سطوح داغ مبدلهای حرارتی و بویلرها میچسبند. به خاطر خاصیت چسبندگی این رسوبات، لولهها بسته میشوند و مسدود شدن لولهها مانع از انتقال حرارت به آب میشود. این موجب میشود بازده حرارتی پایین آید و فلز بیش از اندازه گرم شود. گرمایش بیش از حد فلز نیز ممکن است تحت تأثیر فشار، منجر به بروز حادثه گردد.
البته یک مزیت این رسوبات این است که مانع از خوردگی لولههای فلزی میشوند؛ به گونهای که رسوباتی که در لولههای فلزی جمع میشوند جلوی تماس مستقیم آب با لوله فلزی را گرفته و در نتیجه، علاوه بر جلوگیری از خوردگی لوله، مانع حل شدن نمک فلزی مسموم در آب میشوند.
سختی آب، چنانچه بیش از حد مجاز باشد، مشکلات گوارشی برای انسان در پی خواهد داشت. حتی در مواردی میتواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود.
سختی آب کیفیتی است که بهمرور زمان تغییر میکند. در فصلهای بارانی میزان سختی آب کاهش و در فصول خشک که بارندگی کاهش مییابد، سختی آب بالا میرود.
پارامتری که میزان سختی آب را تعیین میکند، درجه سختی آب است. درجه سختی آب برحسب میلیگرم کربنات کلسیم در یک لیتر آب محاسبه میشود؛ یعنی 1 درجه سختی آب معادل 1 میلیگرم کربنات کلسیم است. امروزه واحد مشترکی برای میزان سختی آب در تمامی کشورها تعیین شده است که معادل 1 میلی اکی والان کربنات کلسیم به ازای هر لیتر آب است.
در پارهای از مواقع، برای گرفتن سختی آب از سختی گیر استفاده میشود. وجودانواع سختی گیر در بازار تأسیسات ساختمانی پاسخی است برای این نیاز. یکی از سختی گیرهای معروف و پرکاربرد، سختی گیر رزینی است که می توانید برای خرید به فروشگاه های معتبر مراجعه کنید.
انواع سختی آب
بهطورکلی سختی آب به سه نوع موقت، دائم، و کل تقسیم میشود. در ادامه، هر یک از انواع سختی را به اختصار شرح میدهیم.
سختی موقت
سختی موقت، که به آن سختی کربناتی نیز میگویند، باعث تولید بیکربنات کلسیم و منیزیم در آب میشود. برای کاهش سختی موقت ناشی از وجود کربنات کلسیم، منیزیم و آهن، از حرارت یا افزایش PH استفاده میکنند. پس از حرارت، سختی آب به شکل کربنات رسوب میکند.
سختی دائم
سختی دائم، یا سختی غیرکربناتی، با حرارت از بین نمیرود. این نوع سختی از وجود املاح کلسیم و منیزیم، مثل نمک سولفاتها، کلرید، و نیترات به وجود میآید. این نوع سختی با حرارت از بین نمیرود، چراکه نمک یونها با حرارتدهی تهنشین نمیشوند. به همین خاطر، برای از بین بردن سختی دائم آب باید یونهای عمل سختی را با استفاده از روشهای شیمیایی با رزینهای مخصوص از آب جدا نمود.
سختی کل
آخرین نوع سختی آب، سختی کل است. این نوع سختی، ترکیبی از سختی موقت و دائم است.
برای اطلاعات بیشتر در زمینهنشانه ها و روش های کاهش سختی آب بهمجله ونداد تجهیز مراجعه کنید.
?